Web Analytics
Web analiz uygulamaları sayesinde sitenizin ziyaretçileri hakkında derinlemesine bilgi sahibi olabilirsiniz.
Hava sıcaklığı termometre ile ölçülür; ağırlık terazi ile, mesafe ise cetvel ile ölçülür, bir derginin okunurluk oranı çeşitli anketlerle ölçülürken televizyon kanallarının izlenme oranları ise çeşitli cihazlarla ölçülür. Yakın geçmişe kadar İnternet üzerindeki verinin ölçümlenmesi için kullanılan herhangi bir araç bulunmuyordu. Web analiz araçları web dünyasının kullanımı sonucu ortaya çıkan verinin analizi ve bu analiz sonucu ortaya çıkan veri ile web sitelerinin daha iyi optimize edilmesini sağlar. Bu araçlar, web sitenizin ziyaretçileriniz tarafından nasıl kullanıldığına dair bilgi sahibi olmanıza yardımcı olurlar.
Çeşitli amaçlar, teknolojiler ve kaynaklara erişim sayesinde, web siteniz ile uyumlu doğru web analiz aracını seçmeniz önemlidir. Bu kararı vermeden önce, doğru aracı seçmek için bir beyin fırtınası yapmak yerinde olur. Bu sebeple:
* Kurumunuzun ihtiyaçlarını ve isteklerini tahmin etmeli,
* Ürünlerinizi tüm açılardan değerlendirmeli,
* Kurumunuzun ihtiyaçlarını belirlemeli ve hem teknik hem de eğitimsel desteği sağlamalı,
* Ve kurumun geçmiş performansına göz gezdirmelisiniz.
Google Analytics ve Crazy Egg’in doğuşu ile web sitesi sahipleri için ürünlerinin yükselişi veya düşüşüne daha yakından bakabilmelerinin de önü açılmış oldu. Hayati önem taşıyan pazar görüşlerini yönetebilmenize yardımcı olacak bazı araçları aşağıda listeledik.
Clicky
Clicky kendi liginde yarışan bir uygulama, zira gerçek zamanlı analiz verisi sunabiliyor. Kullanımı oldukça kolay ve sade kullanıcı arabirimi web sitenizin ya da blogunuzun trafik akışına anında müdahale ve analiz edebilmenizi sağlayan bir dizi araç içeriyor. Web analiz servisi ayrıca iPhone desteği sayesinde sizi nerede olursanız olun güncel tutabiliyor. Clicky’nin sunduğu servisler, gerek verilerin ayrıntısı, gerekse de arayüzün kullanım kolaylığı sebebiyle kesinlikle göz atılması gerekiyor.
Google Analytics
En çok kullanılan ve beğenilen web analiz servis sağlayıcısı olan Google Analytics ücretsiz analiz araçları sunmaktadır. Sunulan araçlar güçlü, verimli ve kullanımı kolay; zira verilerin analizi oldukça yenilikçi ve endüstrinin diğer oyuncularına liderlik edecek bir şekilde yapılıyor. Google Analytics tarafından verilen özel raporlama seçeneği sizi web sitenizin pazarlanması konusunda yeni fikirler edinmenize hazırlarken, daha geniş kitleleri web sitenize çekebilmenize de yardımcı oluyor. Farklı grafik oluşturma özellikleri ile Google Analytics, hem ücretsiz oluşu hem de dünyanın en çok kullanılan arama motoru Google tarafından geliştiriliyor oluşu sebebiyle kesinlikle denemeniz gereken bir alternatif.
Reinvigorate
Reinvigorate diğer bir gerçek zamanlı istatistik takip programı olup ziyaretçileriniz hakkında derinlemesine bilgi alabilmenizi sağlayan ve web sitenizi ona göre optimize etmenizi sağlayan bir uygulama. Ziyaretçi verilerinizi saatlik, haftalık ve aylık olarak işleyen Reinvigorate, bunu ziyaretçilerin her birini ayrı ayrı analiz ederek gerçekleştiriyor. Bildirimler, web siteniz üzerinde sizin belirleyeceğiniz bazı eylemlerin gerçekleşmesi sonucunda aktif ediliyor. Son olarak sıcaklık haritası teknolojisi sayesinde de ziyaretçilerinizin siteniz üzerinde nerelere tıkladığını görebiliyorsunuz.
Piwik
Piwik, kendine özgün bir PHP MySQL yazılımı olup web siteniz üzerindeki ziyaretçileriniz hakkında bilgi sahibi olmanızı sağlıyor. Açık kaynaklı ve indirilebilir bir web analiz yazılımı olan Piwik, Google Analytics’e güçlü bir alternatif olarak öne çıkıyor. Tamamıyla özelleştirilebilir arabirimi Piwik’i kullanıcı dostu kılarken, kendi web analiz eklentilerinizi de geliştirebilmenizi sağlıyor. Piwik’i kendi sunucunuz üzerine kurabilir ve en önemli istatistiksel verilere uygulamanın sunduğu APIleri aracılığı ile ulaşabilirsiniz.
Yahoo! Web Analytics
Yahoo! Web Analytics güçlü bir veri toplama aracı olup web sitenizin ziyaretçilerine ait demografik ve psikografik veriler toplayabilmenizi sağlıyor. Ücretsiz olan bu uygulama değişken kontrol panelleri, bölümleme (segmentasyon) araçları ve kampanya yönetim özelliklerini içeriyor. Yahoo! tarafından geliştirilen bu web analiz aracı çoklu kullanıcı gruplarına odaklanıyor ve daha çok kurumsal seviyede işliyor. Yahoo! araçları özellikle işlenmemiş ve kümelenmemiş verileri gradiksel, özel tasarıma sahip (ve yazdırılabilir) raporlar halinde sunabiliyor ve son olarak, gerçek zamanlı veri takip seçeneğini de içeriyor.
WordPress.com Stats
WordPress’in bu yazıda adı geçen diğer web analiz araçları gibi çok fazla özelliği bulunmuyor, bunun yanısıra kendine özgün istatistik sistemi ile dikkatleri üzerine çekiyor. İstatistik sistemi ziyaretçilerin gücünü ve onların blogunuza neden ilgi gösterdiklerini analiz etmeye odaklanıyor. Kendi sunucunuz üzerinde barındırılan WordPress blogunuz için WordPress.com Stats eklentisini kullanarak bu sayacı etkinleştirebilirsiniz.
Woopra
Woopra, konu web analiz uygulamalarına geldiğinde tam kapsamlı bir yazılım paketi sunuyor. Derinlemesine bilgi verebilen, kullanıcı dostu, gerçek zamanlı bir web izleme sistemi olan Woopra’nın yenilikçi yönetim sistemi ve sohbet özelliği sayesinde sitenizi ziyaret eden kullanıcılarla sohbet edebiliyorsunuz. Woopra’yı kullanabilmek için özel bir beta kayıt davetiyesine ihtiyacınız var, zira Woopra halen kapalı beta formunda faaliyet gösteriyor. Woopra’nın eşsiz kullanıcı arabirimi ziyaretçileriniz hakkında tam kapsamlı bilgi alabilmenizi hedefliyor. Açık API’si ve eklentilerinin yanısıra daha pek çok faydalı özelliğe sahip olan Woopra’nın beta süreci tamamlandıktan sonra uygulamanın paralı olup olmayacağı merak konusu.
FireStats
FireStats ferah bir istatistik yönetim sistemi. Ziyaretçileriniz hakkındaki önemli istatistiksel veriler kaydediliyor ve blogunuzun altlık (footer) kısmında beliriyor. PHP 4.4.2 ya da MySQL üzerinde çalışan uygulamayı kullanabilmek için her ne kadar UNIX benzeri bir işletim sistemi önerilirken, uygulamanın Windows işletim sistemi üzerinde de çalıştığı biliniyor.
GoingUp
GoingUp! web sitenizin performansını her açıdan ölçmeyi hedefliyor. Kullanıcı dostu arabirimi güçlü web analiz ve SEO araçlarını bir arada barındırıyor. AJAX ile desteklenen arayüzü ile GoingUp! web sitenizin en iyi arkadaşı olmaya aday. Kapsamlı web site istatistikleri sunan, hedeflediğiniz anahtar kelimelerin arama motorları üzerindeki pozisyonunu takip eden ve özelleştirilebilir kontrol paneli üzerinde eylemleri & işlemleri takip edebilen başarılı bir uygulama.
Mint
Mint, ücret ödedikten sonra kendi sunucunuz üzerine kurabileceğiniz bir uygulama olup karmaşık olmayan bir arayüze sahip. Son sürümü 2.17 olan uygulamanın Pepper adı verilen ücretsiz eklentileri sayesinde yazılıma yeni özellikler katabilmek mümkün. Genişletilebilir bir web analiz uygulaması olan Mint, sitenizdeki ziyaretçilerin sayısını, onların geliş noktalarını, sitenizdeki popüler sayfaları ve aramaları takip edebileceğiniz kullanımı kolay ve güçlü bir uygulama.
Blog Tracker
IceRocket Blog Tracker uygulaması görünmez bir blog takip uygulaması olup, blogunuza ait ziyaretçi sayısı ve tutarlı blog istatistikleri sunabilen bir uygulama. Ücretsiz ve hafif bir uygulama olan Blog Tracker, blogunuza herhangi bir reklam koymamasına rağmen blogunuzu gerçek zamanlı olarak takip edebiliyor.
Snoop
Snoop, web siteniz ile sürekli iletişim halinde kalarak, sizin önceden tanımladığınız eylemlerin gerçekleşmesi durumunda (blogunuza ya da forumunuza yorum bırakılması, ürün satın alınması, diğer sitelerden sizin sitenize link verilmesi vb.) sizi bilgilendiriyor. Mac OS X ve Windows XP / Vista üzerinde çalışan masaüstü tabanlı bir uygulama olan Snoop ayrıca farklı eylemler için farklı ses efektleri tanımlamanıza da olanak sağlıyor. Ziyaretçilerinizi de etiketleyebileceğiniz uygulama sayesinde daha sonra etiketlediğiniz ziyaretçinin eylemlerini takip edebiliyorsunuz.
BBClone
BBClone, PHP tabanlı bir sunucu uygulaması olup ziyaretçilerinizin ilgi alanlarını takip edebilmenizi sağlıyor. Aralarında Türkçe’nin de bulunduğu 32 dili destekleyen BBClone web sayacı, IP adresleri, ziyaretçinin kullandığı tarayıcı bilgileri gibi detaylı bilgiler verebiliyor. Log dosyası tabanlı bu uygulama ayrıca Drupal, WordPress ve Textpattern gibi yayımlama platformları ile de uyumlu çalışabiliyor.
JAWStats
JAWStats ücretsiz ve sunucu tabanlı bir Web analiz ve istatistik uygulama paketidir. Popüler AWStats ile birlikte çalışan uygulama, onun log dosyalarını kullanıyor ancak çıktısını kendi formatı üzerinden yapıyor. Bu çoklu dil desteğine sahip ve görünümü tümüyle özelleştirilebilir uygulama ile web sitenizdeki trafiğe dair tablolar, grafikler ve şablonlar oluşturabilirsiniz. Farklı log dosyaları üzerinde gezinebilme rahatlığı sayesinde geçmiş tarihli verileri de inceleyebiliyorsunuz. JAWStats, AWStats’ın işleyişine müdahale etmiyor ve kendi arayüzü üzerinden sizi bilgilendiriyor.
4Q
4Q, sitenizi ziyaret eden ziyaretçi sayısını takip etmekten ziyade, onlardan doğrudan anket benzeri sorular üzerinden veri topluyor. Web analizi her ne kadar numaralardan ibaret olsa da 4Q uygulamasının hedefi ziyaretçi hakkındaki bilgileri ziyaretçiniz sitenizi terk ettiğinde beliren bir anket üzerinden alarak toplamak. İlk elden alınan bu bilgiler web sitenizin performansını arttırmanıza yardımcı oluyor ve bu sayede ziyaretçi sayınızı arttırabilmenize yardımcı olmayı hedefliyor.
MochiBot
Ücretsiz bir web analiz takip aracı olan MochiBot, daha çok Flash tabanlı web siteleri için hazırlanmış bir uygulama. Flash oyunlarınızı ya da animasyonlarınızı, Flash pazarlama stratejilerinizi, Flash videolarınızın, podcastlarınızın ya da video bloglarınızın erişim oranlarını analiz ediyor. MochiBot Flash içeriğini kullanan kişileri de takip ederek içerik hırsızlığının önüne geçmeyi hedefliyor. Uygulama son olarak performans takibi de yapabiliyor. MochiBot’u kullanabilmek için Flash dosyalarınıza gömmeniz gereken ActionScript kodunu kopyalaması oldukça kolay.
Grape Web Statistics
Bir diğer açık kaynaklı ve ücretsiz istatistik programı olan Grape Web Statistics, web geliştiricilerinin, ziyaretçi sayısını takip edebilmelerine yardımcı oluyor. Temiz ve kullanışlı bir arayüzün yanısıra eklenti APIsi ile birlikte gelen uygulama, bu API sayesinde uygulamanın kurulumunu özelleştirebilmenizi sağlıyor. Şimdilik beta test aşamasında olan uygulamanın kullanımı sırasında oluşabilecek hatalar otomatik olarak launchpad hata raporlama sistemi ya da forumlar üzerinden bildirilebiliyor.
AnalyTwits
Son zamanların popüler sosyal ağ uygulaması olan Twitter için geliştirilen bu araçlar, ziyaretçilerin takibi amacıyla 8 adet araçtan oluşuyor. Twitter akışlarının incelenmesi ile çalışan bu araçlar gün geçtikçe daha da popüler hale gelmeye başladı. Bu araçların bir kombinasyonunu kullanarak Twitter’da sizi takip edenler hakkında bilgi alabilirsiniz: Twitalyzer, Microplaza, Twist, Twtturly, Tweetstats, Twitter Friend, Thummit QuickRate ve TweetEffect.
Sonuç
Web analiz araçlarının olumlu özelliklerinden sizlere bahsettik ancak bir de madalyonun öteki yüzünden bahsetmemiz gerek. 4Q’den Avinash Kaushik’e göre bu tip Web Analiz araçlarının önemli bir problemi mevcut. O da “hasret ve “Neden”i anlama zorluğu.” Web siteleri üzerindeki ziyaretçilerin performansını ve aktivitelerini takip eden bu araçlar özelleştirilmiştir. Ancak, web site yöneticisi ile ziyaretçileri arasındaki boşluğu dolduracak bu araçlara zarar veren birkaç unsur mevcut. Doğru eğitim ve analitik kaynakların yetersizliği, kurumsal ihtiyaçların özelleştirilememesi ve birikmeli veri toplamları sebebiyle ortaya çıkan ve giderek artan karmaşıklık, bu unsurlardan sadece birkaçı.
Web analiz programları kullanıcıları için “otel problemi”, onların kafalarını karıştıran en önemli sorunlardan biri haline gelmiş durumda. Web yazılımı tekil (unique) ziyaretçilerin sayısını sadece belirli bir süreliğine takip edebilirler ancak (günler ve aylar için) sayılar karşılaştırıldığında, rakamlar birbirini tutmaz ve bu da karmaşıklığa yol açar. Bazı basit ölçüm tanımlamalarını anlayamadıkları için web analiz yazılımları, kullanıcıları tarafından hep eleştirilmişlerdir. Yeni ziyaretçilerin toplamı ve tekrar gelen ziyaretçilerin sayısı eşit olmadığı için bu işlerin daha da karmaşıklaşmasına yol açmaktadır.
Bu sebeple, web analiz araçlarını blogunuz ya da web siteniz üzerinde kullanmadan önce onları test etmeniz gerçekten çok önemlidir. Daha da önemlisi, web siteniz ile en uyumlu şekilde çalışacak web analiz programını bulabilmektir.