Java Script ve DHTML

Hareketli (dinamik)
bir sayfa yapmak için, sayfa nesnelerini ve onlara komutlar
vermeliyiz. Buna DHTML (dynamik hypertext markup language)
denmektedir. Aslında DHTML diye bir dil veya standart yok, HTML
nesneleri ve CSS özelliklerini JavaScript (veya başka bir dille)
sayfa içinde değiştirerek, hareketli web sayfaları yaratma
işlemidir. Fare imlecini kovalayan yaylar, toplar, martılar; üzerine
gelindiğinde değişen ışıklı düğmeler; tıklanıldığında perde gibi
açılan menüler; Star Wars jeneriğine benzeyen kayan metinler, daha
neler neler...



DOM (Document Object Model; Doküman Nesne Modeli)

Hareketli web sayfaları oluşturmak için HTML, CSS ve JavaScript
(başka bir script dil de olabilir) kodlarını bir şekilde
ilişkilendirmek gerekir; burada DOM devreye girer. DOM bir modelleme
şeklidir, sayfa nesnelerinin belli bir hiyerarşi içinde
tanımlanmasıdır. Sayfa nesnelerini komutlandırmak için, önce
tanımlamamız gerekir. Bu tanımlam için, üzerinde işlem yapılacak her
HTML nesnesi id="..." parametresiyle isimlendirilir. Bu isim
kullanılarak nesnenin parametreleri, CSS özellikleri veya metinsel
değerleri üzerinde değişiklik yapılır.



Mesela bir HTML nesnesinin parametresi üzerinde oynayalım:





Javascript:

<html>

<head>

<title>Parametre Değişimi</title>

<script language="JavaScript">

function yan()

{

resim.src="dhtml2.jpg" }

function son()

{

resim.src="dhtml1.jpg" }

</script>

</head>

<body>



<img id="resim" onmouseover="yan()" onmouseout="son()" src="dhtml1.jpg"
border="0">



<br><br>Yazının parlaması için DHTML yazısının üzerine gelin.

</body>

</html>






Bu uygulama farenin hareketiyle iki resmin yer değişmesini sağlıyor
ve ortaya hoş bir görünüm çıkıyor. Eminim web efendisi olmak isteyen
bir çok arkadaş başkalarının bu işi nasıl yaptığını merak ediyordur.
Peşin söyleyim: Böyle yapmıyorlar, böyle yapsalardı kullanıcılar
ikinci resmin yüklenmesi için fazladan beklemek zorunda
kalacaklardı. Nasıl yapıldığını ileriki bölümlerde anlatacağım,
şimdilik adım adım ilerleyelim.



Şimdi CSS özellikleri üzerinde değişiklik yapalım. Bu uygulamayı ilk
uygulamanın üzerine inşa ediyorum:





Javascript:

<html>

<head>

<title>CSS Özellikleri</title>

<script language="JavaScript">

function buyut()

{

resim.style.width="500" }

function kucult()

{

resim.style.width="347" }

function yan()

{

resim.src="dhtml2.jpg" }

function son()

{

resim.src="dhtml1.jpg" }

</script>

</head>

<body>



<img id="resim" onmouseover="yan()" onmouseout="son()" onclick="buyut()"
ondblclick="kucult()" src="dhtml1.jpg" border="0">

<br><br>Yazının parlaması için DHTML yazısının üzerine gelin.

<br>Yazının büyümesi için DHTML yazısının üzerine tıklayın.

<br>Yazının küçülmesi için DHTML yazısının üzerine çift tıklayın.




</body>

</html>






CSS özellikleriyle oynamak için şu yapı kullanılıyor: nesnenin ismi.style.css
özelliği=değer. Yukarıdaki uygulamada CSS derslerinde gördüğümüz
width özelliği kullanılmış. Öğrendiğimiz onca CSS özelliğiyle neler
yapılır, neler... Ben CSS derslerinde yeterince örnek verdiğimizi
düşündüğüm için, buraya yeni örnekler koymayacağım. Ama sizlere
pratik yapmanızı tavsiye ederim.



Nesne Hiyerarşisi

Aşağıdaki resmi siz değerli okuyucularım için Joe Burns adlı bir
adamın sitesinden arakladım:



Şekilde nesneler bir hiyerarşi içinde gösterilmiş. Görüldüğü üzere
hiyerarşinin en tepesinde windows (pencere) bulunuyor. Altındaki
parent, self, top ve Frames Windows nesnesinin elemanlarıdır. Birden
çok pencere söz konusu değilse, bu nesneleri belirtmeniz gerekmez.
Pencere Komutları sayfasında bu konunun ön hazırlığını yaptık
aslında, sayfaları sırasıyla takip eden arkadaşlarımıza bu terimler
hiç yabancı gelmeyecektir.



DOM nesneleri için başlangıç yapacağımız nesne doküman (document).



Hanci.org sizlere daha iyi hizmet sunmak için çerezleri kullanıyor.
Hanci.org sitesini kullanarak çerez politikamızı kabul etmiş olacaksınız.
Detaylı bilgi almak için Gizlilik ve Çerez Politikası metnimizi inceleyebilirsiniz.