3D Studio Max
3D Studio Max dünyada en çok kullanılan üç boyutlu grafik ve
animasyon programıdır. Üç boyutlu programlar ile filmlerde ve
reklamlarda gördüğünüz birçok görsel efekt yapılabilir. Bu alandaki
diğer programlardan en çok kullanılanlar Maya , LightWave,
SoftImageXSI 'dir. Bu programların birçok ortak yönü ve birini
diğerine üstün kılan ince noktaları vardır. Fakat amaçları aynıdır
"Hayallerinizi gerçek dünyaya taşımak".
Neden Max
3D Studio Max şu anda dünyada en çok kullanıcısı bulunan
programdır. Diğer programlara göre kullanım kolaylığı ve öğrenmede
bulunabilecek kaynak bilgiler açısından oldukça doyurucudur.
3 Boyut dünyasına ilk girdiğinizde karşınıza çıkacak sorulardan biri
de "hangi programı kullanmalıyım ?" sorusu olacaktır. TR3D sitesi
olarak size bu konuda yardımcı olamayız. kullanmak istediğiniz
programı seçecek olan sizsiniz. Çeşitli zamanlarda bu programlarda
birbirine üstün olacak yenilikler yapmaktadır, fakat bir sonraki
sürümleri çıktığında bu özellikler diğer programlara da
eklenmektedir. Programların özelliklerini öğrenmeye başladığınızda
çok fazla ortak yönleri olduğunu siz de göreceksiniz. Birbirlerine
olan üstünlüklerini anlamanız için ise ileri seviye bir kullanıcı
olmanız gerekmektedir. O seviyeye geldiğinizde ise komutları
öğrendikten sonra diğer programları da kolayca kullanabilirsiniz.
Nereden Bulunur
Programın şu andaki satıcısı Discreet firmasıdır. Ülkemizde şu anda
3D Studio Max ile ilgili firma ise Sayısal Grafik firmasıdır.
firmadan demo sürüm istediğinizde büyük ihtimalle sizi geri
çevirmeyeceklerdir.
SIKÇA SORULAN SORULAR
Max kullanmak için gerekli bilgisayar özellikleri neler olmalıdır
?
Öncelikle max çalışırken en çok RAM miktarı önemlidir eğer
RAM(hafıza) miktarı 128Mb altında ise bilgisayarınızın işlemcisi ne
olursa olsun program çok ağır çalışacaktır. Tavsiye edeceğimiz en az
RAM 128Mb üstü olacaktır. Daha sonraki önemli parça işlemcidir eğer
işlemciniz hızlı ise render hızı artacaktır. Fakat Celeron gibi
işlemcilerde de yeterli RAM ile rahatça çalışmakadır. Bunun yanında
iyi bir ekran kartı render hızını daha da arttıracak ve max
ekranlarındaki görüntünün de daha kaliteli olmasını sağlayacaktır.
Ekran kartı ile ilgili bilgi aşağıdaki sorularda daha detaylı
açıklanmıştır.
Render hızını arttırmak için büyük firmalar aynı anda 30-40
bilgisayarın tek bir sahneyi render etmesini sağlayan sistemler
kullanmaktadır. Eğer çok kalabalık sahneler hazırlıyorsanız render
için uzun süre beklemeniz kaçınılmazdır. işlemciniz ne olursa olsun.
Max kurdum fakat Authorize kodu ve Hardvare Lock gibi bişeylerle
karşılaştım bunları nerden bulacağım
(veya Character studio kurdum ama şifre istedi nerden bulurum) ?
Orjinal max kullanıcılarına satıcı firma tarafından verilen şifre ve
Dongle vardır bunları kullanarak kolaylıkla max ve Character studio
kurulabilir. Ama siz bu soruları soruyorsanız demek ki elinizde ne
şifre yok demektir. Büyük ihtimalle KORSAN kopyalanmış yazılım
almışsınız demektir. TR3D sitesi olarak korsan yazılımların
bilgisayarınıza zarar vereceğini hatırlatmak durumundayız. Size
önerimiz Sayısal Grafik veya Discreet firması ile irtibata geçip 30
günlük demo sürüm istemeniz olacaktır.
Max bir kere çalıştı sonra hata verdi yada sağlam kuruldu ama hiç
çalışmadı, ne yapayım ?
CDyi taktıktan sonra kurulum yarıda kesiliyor veya kurulum
bittikten sonra 3DMax hiç açılmıyorsa CD'yi inceleyin üzerinde çizik
olabilir veya hatalı bir sürüm olabilir.
Daha önce kurup çalıştırdığınız CD'den kurduktan sonra hata
alıyorsanız Başlat >>Run komutuna "msconfig" yazıp, Hizmetler
sekmesinde "Tüm Windows hizmetlerini gizle" seçenegini aktif hale
getirin ve karşınıza gelen listeden C-dilla servisinin aktif olup
olmadığına bakın. C-Dilla yok ise 3DMax açılmayabilir.
Diğer bir şeçenek DirectX ya da ekran kartı sorunu olabilir, bir de
Bilgisayarım >> Sağ tıklayıp Device manager(aygıt yöneticisi)
sekmesinden bir göz geçirin belki ekran kartının sürücüsüde bozulmuş
olabilir. Eğer Ram miktarı da 64 mb gibi düşük ise bu da sistemi
zorlayacağından açılmayabilir.
3DMax çalıştıktan birkaç gün sonra bozuldu ve yeniden kurulmuyorsa
3dmax'ı tümüyle kaldır. ayrıca hard diskteki C:\C-dilla dizinini de
silmelisiniz ve tekrardan kurmalısınız. C-Dilla dizini gizli
olabilir. gizli dosyaları gösterip tamamen silin. 3Dmax kurulurken
bu dizini de yeniden oluşturacaktır.
Bunları yaptığınız halde hala kurulmuyorsa büyük ihtimalle Registry
içinde hatalı bazı bilgiler kalmıştır.Registry'nin eski bir yedeğini
geri yüklemek veya Sistemi yeniden kurmaktan başka çare kalmıyor...
Max kurulumu sırasında ekran kartı özellikleri soruluyor
hangisini ayarlamalıyım ?
Eğer ekran kartınız 3D destekli bir kart ise kurulumda OpenGL
veya DiretX desteği ile kurabilirsiniz. bu iki seçenekten birini
seçerseniz max pencereleri ve render işlemleri sırasında ekran
kartınızın özellikleri kulanılacak ve kalabalık sahnelerde
rahatlıkla çizim yapabileceksiniz. Eğer ekran kartınız eski model
bir kart ise veya bu özellikleri desteklemiyorsa o zaman HEIDI
seçeneğini seçmelisiniz. Bu durumda tüm yük bilgisayarınızın
işlemcisi üzerine binecektir ve max daha yavaş çalışacaktır.
Eğer kurulum sırasında yanlış bir seçenek seçmişseniz veya OpenGL
kullanırken Direct3D'e geçmek isterseniz: windows başlat menüsünden
çalıştır komutunu seçerek ekrana gelen pencereye:
C:\3dsmax\3dsmax.exe -h
yazmalısınız, böylece max açılırken size yine hangi sürücüyü
seçmek istediğinizi soracaktır. daha sonra yine max'i programlar
menüsünden çalıştırmaya devam edebilirsiniz. Max ayarları
kaydedecektir ve diğer açılışlarda yeni seçtiğiniz sürücü cinsi ile
açılacaktır. OpenGL hızlı görüntü ve render sağlarken Direct3D daha
kaliteli ve pürüzsüz bir görüntü sağlayacaktır, max ile çalışırken
aradaki farkı perspektif penceresinden daha iyi anlarsınız.
Pluginler Nedir ? nasıl kurulur ?
Büyük firmaların yaptığı ve programı geliştirmek için
hazırlanmış ek özelliklerdir.
Pluginlerin birçoğu setup programı ile otomatik olarak max içine
kurulmaktadır, fakat sizin elinizde setup olmayan bir plugin varsa
ve dosya uzantısı .dlm .dlc .dll .dlu .flt şeklinde ise bu dosyaları
hard diskinizde max kurulu dizin içindeki PLUGINS dizinine
kopyalamalısınız.
C:\3dsmax\plugins
dizini içine kopyalamalıdır. eğer plugin normal olarak
çalışıyorsa hiçbir hata mesajı ile karşılaşmadan max açılacaktır ama
kullandığınız pluginin versiyonu uymuyorsa veya başka herhangi bir
hata olursa max açılışta bunu size bildirecektir. Plugini
kopyaladıktan sonra max hiçbir sorun vermeden açılıyorsa plugin
yüklenmiş demektir, fakat bu pluginin ne işe yaradığını
bilmiyorsanız hangi menüye yerleştiğini bulmanız zor olabilir.
mesela Electric plugini Material editore yerleşirken, Shaq hair
plugini Environment penceresine yerleşir, Texporter plugini en
sondaki tools menüsüne yerleşir. pluginin nereye yerleştiğini onu
indirdiğiniz siteden öğrenmelisiniz.
Max kullanarak nasıl oyun yapılıyor ?
Max ile oyun yapılmaz, yani oyun kodu yazılmaz, max ile sadece
giriş filmleri, ara filmleri yapılır ve karakterlerin üç boyutlu
modelleri çizilir. Karakterler ve arkaplan max ile çizildikten sonra
herhangi bir program dili ile oyunun kodları yazılıyor. Bu program
dilleri ise çok farklı bir alan olup uzun çalışma gerektirmektedir (
C, C++, pascal, delphi, visual basic vb. program dilleri ile oyun
yazılabilir).
Peki ya Para, Max ile nasıl para kazanırım ??
Max ile para kazanabilmek için öncelikle kendinizi iyice
geliştirmelisiniz. Daha sonra yeteneklerinizi anlatan iyi bir örnek
film yaparak bu filmi büyük yapımcı firmalara veya TV kanallarına
gösterip iş arayabilirsiniz. Ülkemizde sinema sektörü hala gerçek
araba yakarak efekt yaptığı için sinemadan fazla bir beklentiniz
olmasın, ama reklam ve dizi sektöründe iş bulabilirsiniz. Ayrıca
mimarlık, mühendislik vb. alanlarda iş ararsanız iyi modelleme ve
render yapabilen biri büyük ihitmalle iş bulacaktır. Fakat bu alanda
sadece max yeterli olmaz Autocad programını da çok iyi derecede
bilmelisiniz. TV sektörünü düşünüyorsanız görüntülerin televizyona
aktarılması ve üzerinde değişiklikler yapmasına yarayan Adobe After
Effect benzeri programları bilmeniz daha kolay iş bulmanızı
sağlayacaktır. Seviyenizi çok ilerlettiğinizi düşünüyorsanız sadece
3Dsmax ile yetinmeyip Maya, Lightwave veya Softimage yazılımlarından
birini de öğrenmeye başlamalısınız. Film sektöründe farklı firmalar
farklı programlar kullanmaktadır. Bunu da göz önünde
bulundurmalısınız. Sinema sektöründe ise 35mm filmler ile çalışan
başka programlar bulunmaktadır.
Render
Dikkat : Make Preview: Kalabalık sahnelerde animasyonun son
haline hızlıca bakmak için kullanılır.Make Preview Render değildir.
Öncelikle render ne demektir. genel olarak buna bakalım:
3Dsmax ile çalışırken birçok sahnede gördüğümüz görüntü tel
çerçeve şeklindedir. Bu görüntüye ulaşabilmek için klavyeden F3'e
basmamız yeterlidir. Bu görünümde cisimleri düzenlemek daha
kolaydır. Cismin ayrıntılarını ve parçalarını daha rahat görürüz. (Wireframe)
Perspektif penceresinde gördüğümüz ise basit şekilde kaplanmış ve
ışıklandırılmış şekillerdir. Sağdan veya tepeden görünümde cisimleri
böyle görebilmek için klavyeden F3'e basmak yeterlidir. (Smooth +
highlights)
Render için Klavyeden F9 a basmamız yeterlidir. Bu durumda sahnedeki
ışıklar, kaplamalar, yansımalar ve diğer birçok hesaplama yapılarak
son görüntü verilecektir.
Video Post sistemi ise Render edilmiş görüntü üzerine özel efektler
yapmakta kullanılır.
Render Ayarları
Max ile render yaparken çok çeşitli boyutlarda ve değişik
kallitede resim ve film dosyası oluşturulabilir. Render yapabilmek
için öncelikle Render penceresini açmamız gerekiyor. bunun için
dosya menülerinden Renderi seçmeliyiz.(Veya klavyeden F10 tuşu) Daha
sonra çeşitli ayarlar yapacağımız aşağıdaki pencere gelir. Bu
penceredeki bazı seçenekler çeşitli max versiyonlarında değişebilir
ama temel prensip aynıdır. Dosya türü , kayıt yeri ve boyutu
belirleyip daha sonra Render düğmesine basmalıyız.
Zaman durumu: Eğer tek bir resim dosyası istiyorsanız bunu Single
olarak işaretlemelisiniz. Film dosyası istiyorsanız (veya animasyonu
gösteren sıralı resim dosyaları istiyorsanız) Range seçeneği ile
animasyonun başlangıç ve bitiş zamanlarını belirtmelisiniz.
Bir alttaki seçenek ise çıktı olarak verilecek dosyanın görüntü
boyutunu belirler. Windowsta ekran ayarlarına bakan herkse bu
sayıların anlamını biliyordur. (pixel) nokta sayısına göre resim
boyunu belirtir, veya film boyu.
Width: En
Height: Boy
Alt kısımdaki Files düğmesine tıkladığınzda ise dosyayı nereye
kaydedeceğinizi ve dosya adının ne olacağını yazmalısınız. Son
olarak Render düğmesi ile render işlemini başlatıyoruz.
Film veya Resim Görüntü Kalitesi
Files: Dosya adı ve kaydedileceği yeri seçtiğimiz pencereyi
inceleyelim.
burada film dosyası seçerseniz karşınıza aşağıdaki gibi bir pencere
gelecektir. Buradaki seçeneklere codec adı verilir ve
bilgisayarınızda birçok codec bulunabilir.
Codec: Filmler arka arkaya resimlerden oluşur ve bu haliyle dosya
boyutu çok fazladır, dosya boyutunu azaltmak için çeşitli firmalar
sıkıştırma teknikleri geliştirmiştir. Mpeg filmerinin avi
filmlerinden daha az yer kapladığını duymuş olabilirsiniz. Hatta
divX veya VidX formatlı filmler çok daha kaliteli görüntüyü az
kapasitede saklamaktadır. bunların hepsine codec adı verilir.
Siz bu pencerede hangi codeci seçeceğinize karar vermelisiniz.
seçecekleriniz aşağıda görülen penceredeki ile sınırlı olacaktır.
Fakat internetten birçok farklı sıkıştırma codec'i bulup
bilgisayarınıza yükleyebilirsiniz. Bunlar içinde filmin en saf hali
Uncompressed yazan seçenektir. Bu seçenek render sırasında
gördüğünüz görüntüyü aynen filme aktarır faakt boyutu çook büyük
olur.
Eğer bu penceredeki codec'ler ile sorun yaşıyorsanız Uncompressed(Sıkıştırılmamış)
çıktı alarak bir film düzenleme programında farklı bir formatta
kaydedebilirsiniz.
Resim dosyaları kaydederken de karşınıza benzer özellikte bir
pencere gelecektir. Burada durum biraz farklıdır. sıkıştırma
miktarını siz seçersiniz böylece dosya boyutu ve kalitesi
istediğiniz oranda kalacaktır. (Jpeg dosyaları için %75 kabul
edilebilir bir kalite ve boyut verir)
Buradaki ayarları yaptıktan sonra klavyeden F9 tuşuna basarsanız bu
ayarlara göre tekrar render yapılır. F10 ile birdaha ayar yapmanız
gerekmez.