onun özelliğini değiştirmek anlamına gelir. Özellikler
penceresi açıldığında Şekil-2'deki gibi görüntülenir. Başlık
çubuğu altındaki nesne kutusunda (Object Box) yer alan
açıklama nesnenin adını ve ne tip bir nesne olduğunu belirtir.
Örneğin Şekil-2'deki "Form1 Form" açıklaması seçili nesnenin
bir form olduğunu ve adının Form1 olduğunu göstermektedir.
Nesne kutusunu altındaki ayarlar kutusunda (Settings Box) ise
pencerede o anda seçilmiş olan ayarın değeri görüntülenir ve
değiştirilebilir. Seçeneklerin çoğunluğu kullanıcıya düşen
liste olarak sunulur. Bu liste renkler için paleti
görüntülerken, pencerenin görünür olma özelliği için ise
doğru/yanlış (True/False) olarak sunulur.
Bazı Form Özellik Tanımları
(Name): İsim
Appearance: Formun düz ya da 3-boyutlu görünmesini sağlar.
BackColor: Artalan rengi
BorderStyle: Kenar çizgisi biçimi
Caption: Form Başlığı
ControlBox: Pencere kontrollarının olup olmayacağını belirler.
Font: Yazı tipini belirler.
Height: Formun yüksekliğini belirtir.
Left: Formun sol koordinatını belirler.
Top: Formun üst koordinatını belirler
Visible: Formu gizlemek ya da gizli formu görüntülemek için
kullanılır.
Width: Formun genişliğini belirtir.
Programı
Başlatma
Visual Basic programını başlattığınızda ekrana Şekil-3'deki
Yeni Proje Penceresi gelir. Eğer Visual basic daha önceden
çalışıyor ise aynı pencereyi File/New project seçeneği ile de
açabilirsiniz. Bu pencere seçenekleri ile proje tipini
belirleyebilirsiniz. Normal proje için Standard.EXE, Internet
ile ilgili projeler için Activex.EXE kullanınız.
Şekil-4. Proje Tasarım Penceresi
Proje açıldıktan sonra proje tasarım penceresi Şekil-4'deki
gibi ekrana gelir. Bu pencerenin başlığı Project1: Microsoft
Visual Basic (Design) olarak görüntülenir. Daha sonra bu
program çalıştırıldığında Design-Run olarak değişecektir.
Bu yeni proje bir form ile başlar. Genelde bu form
programınızın başlangıç sayfası olur. Form penceresi dışında
Tasarım Penceresi üzerinde projede yer alan formları gösteren
"Project1" adlı proje penceresi, formun ekran üzerindeki
boyutunu gösteren "Form Layout" penceresi ile nesne
özelliklerini gösteren "Properties" penceresi yer alır.
Tasarım penceresinin sol tarafında ise nesne yaratımı için
gerekli bir araç çubuğu bulunur.
Projeyi Saklama
Projenin saklanması için öncelikle projenin bileşenleri (form,
kod modülü, vs.) ayrı ayrı ait oldukları dosyalara saklanmalı,
daha sonra projenin kendisi proje dosyası olarak
saklanmalıdır.
Projeyi saklamak için File/Save
Project menü seçeneği ya da araç çubuğu üzerindeki Save
Project düğmesi tıklanır. Her proje bileşeni için ardı ardına
Şekil-5'deki Yeni Adla Proje Saklama Diyalog kutusu ekrana
gelecektir. Bu kutu üzerinde her dosyanın adını ve yerini
belirlemeniz gerekmektedir.
Şekil-5. Yeni Adla Proje Saklama Penceresi
Formları Programlama
Formlar 20'den
fazla olaya tepki verebilirler. Bu tepkinin ne olacağını
kodlama ile belirtebilirsiniz. Örneğin, kullanıcı form
üzerindeki herhangi bir bölgeyi tıkladığında bir mesaj
görüntüleyebilirsiniz. Kodlamayı yapabilmek için formu çift
tıklamak ya da View/Code komutu kullanmak yeterlidir. Bu komut
çalıştırıldığında Şekil-6'daki pencere ekrana gelir. Bu
pencerenin üst sağındaki "Object" kısmında formda yer alan tüm
nesnelerin listesi, soldaki "Proc" kısmında ise nesnenin
tanıyacağı olaylar bulunur.
Şekil-6. Form Kod Penceresi
Form tıklandığında "Fareyi tıkladınız" mesajını vermek için
gerekli kod aşağıdadır:
Sub Form_Click
Print "Fareyi tikladiniz."
End Sub
Örnek Form Olayları
Activate
Formun etkin pencere olması
Click
Form üzerinde farenin tıklanması
DblClick
Form üzerinde farenin çift tıklanması
Deactivate
Formun edilgen olması
GotFocus
Form denetçilerinin edilgen, formun etkin olması
KeyDown
Odak form üzerinde iken klavye tuşuna basılması
KeyPress
Odak form üzerinde iken klavye tuşuna basılıp bırakılması
KeyUp
Odak form üzerinde iken herhangi bir tuşa basılması yada
bırakılması
Load
Form penceresinin açılması
LostFocus
Odağın formdan başka bir nesneye kayması
MouseDown
Farenin bir tuşuna basılması
MouseMove
Farenin hareket ettirilmesi
MouseUp
Farenin basılan tuşunun bırakılması
Unload
Formun kapatılması
Örnek Form Yöntemleri
Circle
Form üzerine daire, elips ya da yay çizer
Cls
Form üzerindeki tüm yazı ve resimleri siler
Hide
Formu gizler fakat kapatmaz
Line
Form üzerinde çizgi ya da dikdörtgen çizer
Move
Formu hareket ettirir
Print
O andaki renk ve yazı boyunu kullanarak form üzerine yazı
yazar
PrintForm
Formu ekranda göründüğü gibi yazıcıya yollar
Refresh
Formun kendini yeniden çizmesini sağlar
Scale
Formun koordinat sistemlerini tanımlar
SetFocus
Odağın forma kaymasını sağlar
Show
Formun görüntülenmesini sağlar
TextHeight
Yazı boyunu belirler
TextWidth
Yazı uzunluğunu belirler
Kullanıcı
Etkileşimi
Kullanıcıdan bilgi
almak için kontrol nesneleri kullanılır. Bu kontrol nesneleri
Şekil-7'de görüntülenmektedir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Şekil-7. Kontrol
Nesnelerinin Yer Aldığı Araç Çubuğu
Bir Nesnenin Taşınması ve
Boyutlandırılması
Bir nesnenin taşınma ve boyut değiştirme işlemleri grafik
nesnelerinki ile aynıdır. İstenirse birden fazla nesne Ctrl tuşu
basılı tutularak seçilir ve grup halinde taşıma ya da boyut
değiştirme işlemi gerçekleştirilebilir.
Etiket
Kullanıcıya bilgileri ve yazıları görüntülemek için kullanılır,
burada bilginin kullanıcı tarafından değiştirilmesi olası değildir.
Etiket Ekleme
Yazı kutularının işlevini belirlemek için her yazı kutusu ile
birlikte bir adet etiket kutusuna gereksinim vardır.
Araç çubuğu üzerinde etiket kutusu düğmesini tıklayınız.
Farenin imlecini form üzerine, kutuyu koyacağınız yerin bir köşesine
götürünüz.
Fareyi tıklayarak parmağınızı bırakmadan kutunun karşı köşesi olacak
yere kadar sürükleyiniz, ve fare düğmesini bırakınız.
Etiket kutusunun özellikleri "Properties" penceresinde görüntülenir.
Nesnenin adı "Name" ile belirlenir, etiketin ekranda gözükecek
yazısı ise "Caption" bölümüne yazılır.
Yazı Kutusu
Kullanıcıdan yazılı olarak bilgi almak ve yine bilgileri kullanıcıya
göstermek için kullanılır. Yazı kutusunun özellikleri yine "Properties"
penceresinden değiştirilir. Yazı kutusuna girilen bilgi sayısal
bilgi de olsa karakter dizini olarak kabul edilir. Aritmetik işlem
yapılacağı takdirde sayıya çevrilmelidir (Val komutu ile). Yazı
kutularının ismi vardır ancak başlık - "Caption" özelliği bulunmaz.
Yazı Kutusu Eklem
Araç çubuğu üzerinde yazı kutusu düğmesini tıklayınız.
Farenin imlecini form üzerine, kutuyu koyacağınız yerin bir köşesine
götürünüz.
Fareyi tıklayarak parmağınızı bırakmadan kutunun karşı köşesi olacak
yere kadar sürükleyiniz, ve fare düğmesini bırakınız.
Komut Düğmesi
Kullanıcının tıklaması ile çeşitli işlevlerin çalıştırmasını
sağlayan düğmelerdir. Komut düğmelerinin üzerine komutun işlevini
belirten yazılar başlık-Caption özelliği ile iliştirilir. Başlık
yazısı düğmenin ortasına yazılır. Başlık düğmenin standart boyundan
geniş ise boyutlandırma otomatik olarak yapılmaz. Bunu sizin
yapmanız gerekir. Başlık üzerinde bir karakterin altını çizmek için
o karakterin önüne & işareti konur, ve o karakter altı çizili olarak
yazılır. Böylece komut Alt tuşu ile altı çizili karakterin klavyeden
basılması ile de çalıştırılır.
&Son - Son -- Alt+S ile Son komutu gerçekleşir ve program sona erer
Komut Düğmesi Ekleme
Araç çubuğu üzerinde komut düğmesi düğmesini tıklayınız.
Farenin imlecini form üzerine, düğmeyi koyacağınız yerin bir
köşesine götürünüz.
Fareyi tıklayarak parmağınızı bırakmadan düğmenin karşı köşesi
olacak yere kadar sürükleyiniz, ve fare düğmesini bırakınız.