ASP basit bir tanımla web üzerinde çalışan bir programlama dili
diyebiliriz ve bir programlama dilinin çalışma anında derlenmesi
gerekir. VBasic, Delphi gibi dillerde bu için özel compiler’lar vardır.
ASP de compile işlemi web sayfasının yayınlandığı sunucu üzerinde
yapılır. Compiler olarakda web servisini yöneten program kullanılır.
ASP’de bu işi IIS (Internet Information Services ) görmektedir.
Barındırdığı sitede çağrılan bir ASP dosyasını derleyerek çıktısını
kullanıcının tarayıcısına gönderir. Bizede çalışmalarımızda test amaçlı
olarak IIS lazım olacaktır.
(Win9x ve WinMe için IIS degil PWS kullanılmaktadır. Sitenizin host
ettiğiniz serverda IIS yüklü olacağı için aynı ortamı oluşturmak adına
IIS kullanmanızı tavsiye ederim. Eğer Win9x ve ME kullanıyorsanız mevcut
işletim sisteminizi kaldırmadan da Win2000 kurabilirsiniz. XP üzerinde
IIS kullanabilmek için Professional versiyonu kullanmanız gerekir. )
IIS sadece Win2K ve WinXP’de çalışır. Hariçden yüklenen bir program
değildir. Windows’un temel bileşenlerinden biridir. Kurulumu için
Denetim Masasından Program Ekle/Kaldır’a girin. Buradan Windows
bileşenlerine geçiniz ve listeden IIS’i (Internet Information Services )
seçiniz.
(Kurulum tamamlandığında bilgisayarınızı yeniden başlatmanıza gerek
yok, ama siz yinede yeniden başlatsanız iyi olur. Herhangi bir problem
ile karşılaşmamak için önerimdir yinede siz bilirsiniz. )
IIS’e ait özelliklere Denetim Masası/Yönetimsel Araçlar/Internet Information Services (IIS ) linkini kullanabilirsiniz.
Tarayıcınıza localhost adresi girdiğinizde Varsayılan Web Sitesi
olarak tanımlanmış siteyi görürsünüz. İlk kurulumdan sonra sayfanın
dosyaları için tanımlanan klasör c:inetpubwwwroot ’dur. Çalıştırmak
istediğiniz asp dosyalarınızı bu klasörün altına koymanız halinde
çalıştırabilirsiniz. IIS kurulumundan sonra ASP dosyalarına çift
tıklamakla bir ASP dosyasını çalıştıramazsınız. Sadece IIS üzerinde
tanımlanmış klasör içindeki ASP dosyaları, tarayıcı üzerinden
çağrılmaları halinde çalışabilir. Mevcut bir sitenin kök dizinini
değiştirmek için sitenin veya sanal dizinin özelliklene girin Giriş
Dizini sekmesinde siteye ait klasörü tanımlayabilirsiniz.
Site Yönetimi
IIS’in server versiyonunda birden fazla web sitesi oluşturabilirken
bizim localhost olarak kullanacağımız web sitesini çalıştıran IIS’de bu
özellik yoktur. Farklı web sitelerini yönetebilmesi için bir DNS
sunucuya ihtiyaç duyacaktır. Birbirinden farklı siteleri IIS üzerinde
tanımlamak için sanal dizin özelliği kullanılabilir.
Sanal Dizin
Sabit diskiniz üzerindeki herhangi bir dizini sanal dizin olarak
atayabilirsiniz. Sanal dizinlere site altında bir dizin gibi erişilir. (http://localhost/site ) Erişim açısından sitenin tanımlı olduğu klasördeki dizinlerden bir farkı yoktur.
Yeni sanal dizin oluşturmak için Varsayılan Web Sitesi’ne mouse ile
sağ tıklayın ve açılan menüden Yeni/Sanal Dizin seçeneğini seçin.
Karşınıza çıkan sihirbazda sırasıyla sanal dizinin adını ve sabit
diskinizde bulunduğu yeri tanımlayınız. Bu işlemi bitirdiğinizde sanal
dizininiz oluşturulmuş olacaktır. Daha sonra bu sanal dizine ait
özellikleri değiştirmek için değişiklik yapacağınız sanal dizine mouse
ile sağ tıklayın ve özellikleri seçin.
IIS’in kullanımına dair çok ayrıntılı bilgi vermek bu makalenin konusunun dışında kalacağı için ayrıntılara girmeyeceğim